Luật số 56/2024/QH15, được Quốc hội thông qua vào ngày 29/11/2024, sẽ có hiệu lực từ ngày 01/01/2025. Một trong những thay đổi quan trọng liên quan đến Luật Quản lý thuế 2019 là việc bãi bỏ quy định về trả lãi cho người nộp thuế trong trường hợp cơ quan thuế chậm hoàn thuế.
Nội dung bài viết
1. Quy định mới: Không còn trả lãi khi chậm hoàn thuế
Trước đây, căn cứ khoản 3 Điều 75 Luật Quản lý thuế 2019, nếu cơ quan thuế chậm ban hành quyết định hoàn thuế mà nguyên nhân do lỗi của cơ quan quản lý thuế, thì ngoài số tiền thuế cần hoàn, cơ quan thuế phải trả thêm tiền lãi với mức 0,03%/ngày tính trên số tiền bị chậm hoàn.
Nguồn tiền trả lãi được chi từ ngân sách trung ương, nhằm bù đắp thiệt hại do việc chậm hoàn thuế gây ra cho người nộp thuế.
Tuy nhiên, từ ngày 01/01/2025, theo quy định tại khoản 13 Điều 6 Luật số 56/2024/QH15, nội dung này đã bị bãi bỏ. Điều này đồng nghĩa:
- Người nộp thuế sẽ không được nhận lãi trong trường hợp bị chậm hoàn thuế.
- Việc hoàn thuế sẽ chỉ bao gồm số tiền thuế được xác định hoàn trả, không kèm theo bất kỳ khoản lãi phát sinh nào.
Ý nghĩa thay đổi:
Sự thay đổi này đặt ra yêu cầu cao hơn đối với cơ quan quản lý thuế trong việc đảm bảo tiến độ xử lý hồ sơ hoàn thuế đúng hạn, giảm thiểu rủi ro gây ảnh hưởng đến quyền lợi của người nộp thuế.
2. Phân loại hồ sơ hoàn thuế
Theo Điều 73 Luật Quản lý thuế 2019, hồ sơ hoàn thuế được phân loại thành hai nhóm chính:
(i) Hồ sơ thuộc diện kiểm tra trước hoàn thuế
Những trường hợp này thường có yếu tố rủi ro cao, bao gồm:
- Hồ sơ đề nghị hoàn thuế lần đầu.
- Hồ sơ của người nộp thuế từng bị xử lý hành vi trốn thuế trong vòng 2 năm.
- Hồ sơ của tổ chức đang giải thể, phá sản, chấm dứt hoạt động.
- Hồ sơ thuộc diện rủi ro cao theo phân loại của cơ quan thuế.
- Hồ sơ không giải trình, bổ sung đầy đủ hoặc giải trình không hợp lý theo yêu cầu của cơ quan thuế.
- Hồ sơ hoàn thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu không qua thanh toán ngân hàng.
- Hồ sơ hàng hóa xuất nhập khẩu thuộc diện kiểm tra trước hoàn thuế theo quy định của Chính phủ.
(ii) Hồ sơ thuộc diện hoàn thuế trước
Là các hồ sơ không thuộc nhóm kiểm tra trước hoàn thuế. Những trường hợp này được xử lý nhanh chóng hơn nhằm hỗ trợ người nộp thuế sớm nhận lại khoản tiền cần hoàn.
3. Thẩm quyền quyết định hoàn thuế
Theo khoản 11 Điều 6 Luật số 56/2024/QH15, thẩm quyền xử lý hồ sơ hoàn thuế được quy định cụ thể như sau:
- Cơ quan thuế nội địa:
- Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, Cục trưởng Cục Thuế, Chi cục trưởng Chi cục Thuế quyết định hoàn thuế đối với các trường hợp thuộc quy định pháp luật về thuế.
- Thủ trưởng cơ quan thuế nơi tiếp nhận hồ sơ quyết định hoàn trả tiền thuế nộp thừa.
- Cơ quan hải quan:
- Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan, Cục trưởng Cục Hải quan, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan có thẩm quyền quyết định hoàn thuế liên quan đến hoạt động xuất nhập khẩu.
Lưu ý dành cho doanh nghiệp và cá nhân
Việc bãi bỏ quy định trả lãi khi chậm hoàn thuế đòi hỏi người nộp thuế cần chủ động trong việc:
- Kiểm tra tính chính xác và đầy đủ của hồ sơ hoàn thuế.
- Theo dõi sát tiến độ xử lý hồ sơ tại cơ quan thuế để đảm bảo quyền lợi.
- Sẵn sàng giải trình hoặc bổ sung hồ sơ khi cần thiết để tránh bị kéo dài thời gian xử lý.
Sự thay đổi này tuy mang lại một số hạn chế cho người nộp thuế, nhưng đồng thời cũng nhấn mạnh trách nhiệm của cơ quan thuế trong việc đảm bảo quy trình xử lý minh bạch, đúng hạn.