Dưới đây là những thông tin chi tiết hơn về việc sửa đổi Luật Quản lý thuế phù hợp với hoạt động thương mại điện tử (TMĐT) và kinh doanh dựa trên nền tảng số, bao gồm các vấn đề cụ thể, nội dung sửa đổi và dự kiến tác động của những thay đổi này.
Nội dung bài viết
1. Bối cảnh và lý do cần sửa đổi Luật Quản lý thuế
1.1. Xu hướng phát triển TMĐT
- Tăng trưởng nhanh chóng: Hoạt động TMĐT đã trở thành xu hướng toàn cầu và Việt Nam cũng không ngoại lệ, với doanh thu thuế từ TMĐT tăng đều qua các năm (2022: 83.000 tỷ đồng, 2023: 97.000 tỷ đồng).
- Sự xuất hiện của các nền tảng quốc tế: Các nền tảng như Google, Facebook, và Amazon đã trở thành các đối tượng nộp thuế lớn, đặt ra thách thức cho cơ quan quản lý thuế trong việc đảm bảo thu đúng, thu đủ.
1.2. Phức tạp trong quản lý thuế
- Vi phạm thuế tinh vi: Các hành vi gian lận thuế, như trốn thuế và hoàn thuế không đúng quy định, đang ngày càng phức tạp, đặc biệt trong lĩnh vực TMĐT.
- Thiếu sót trong pháp luật: Nhiều quy định hiện hành chưa theo kịp thực tế, gây khó khăn trong việc quản lý và thu thuế từ các hoạt động kinh doanh TMĐT.
2. Nội dung sửa đổi, bổ sung cụ thể
2.1. Quy định về trách nhiệm của các bộ ngành
- Xây dựng cơ sở dữ liệu liên ngành: Dự thảo đề xuất bổ sung quy định tại Khoản 11 Điều 15, yêu cầu các bộ ngành như Bộ Công Thương, Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ KH&ĐT… phối hợp xây dựng cơ sở dữ liệu liên ngành để phục vụ cho công tác quản lý thuế đối với TMĐT.
2.2. Định nghĩa và quy định khai thuế
- Cập nhật khái niệm “cơ sở thường trú”: Điều chỉnh khái niệm này để phù hợp với thực tiễn TMĐT, tránh việc các nhà cung cấp nước ngoài hiểu sai về nghĩa vụ thuế của mình. Dự thảo sẽ bỏ cụm từ “không có cơ sở thường trú tại Việt Nam”, nhằm đảm bảo mọi nhà cung cấp đều có trách nhiệm đăng ký thuế, bất kể việc có hay không có cơ sở thường trú.
2.3. Nâng cao trách nhiệm của các tổ chức trung gian
- Trách nhiệm của sàn giao dịch: Đề xuất quy định rõ hơn về trách nhiệm của các sàn giao dịch TMĐT trong việc cung cấp thông tin chính xác về các tổ chức, cá nhân kinh doanh trên nền tảng của họ, cũng như trách nhiệm khai thuế thay cho các hộ kinh doanh, cá nhân.
- Bổ sung quy định về khai thay, nộp thay: Cần quy định rõ ràng về các trường hợp khai thuế thay, nộp thuế thay cho các hộ, cá nhân kinh doanh TMĐT, giúp tăng cường tính minh bạch và giảm thiểu gian lận thuế.
2.4. Cải cách quy trình khai thuế
- Quy định riêng cho TMĐT: Dự thảo sẽ bổ sung các quy định riêng về việc khai thuế cho các hộ kinh doanh, cá nhân có hoạt động TMĐT, thay vì áp dụng chung như các hình thức kinh doanh truyền thống. Điều này nhằm đơn giản hóa thủ tục hành chính và tăng cường nguồn thu cho ngân sách.
- Đề xuất sửa đổi, bổ sung tại Khoản 4 Điều 42 về nguyên tắc khai thuế: Tập trung vào các hoạt động kinh doanh TMĐT và kinh doanh dựa trên nền tảng số.
2.5. Quy định về hóa đơn điện tử
- Sửa đổi, bổ sung Khoản 1 Điều 90: Điều này nhằm đảm bảo tất cả các trường hợp liên quan đến sử dụng hóa đơn điện tử của các tổ chức, cá nhân, nhà cung cấp ở nước ngoài kinh doanh TMĐT đều được quản lý chặt chẽ và đầy đủ.
3. Tác động của những thay đổi này
3.1. Tăng cường hiệu quả quản lý thuế
- Cải thiện khả năng thu thuế: Những sửa đổi này sẽ giúp ngành thuế thu được nguồn thu lớn từ các hoạt động kinh doanh TMĐT, từ đó cải thiện tình hình ngân sách quốc gia.
- Ngăn chặn gian lận thuế: Tăng cường trách nhiệm của các bên liên quan sẽ giúp hạn chế các hành vi gian lận thuế và đảm bảo tính công bằng trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế.
3.2. Đơn giản hóa thủ tục hành chính
- Giảm bớt khó khăn cho người nộp thuế: Việc có những quy định rõ ràng hơn về trách nhiệm và quy trình khai thuế sẽ giúp người nộp thuế thực hiện nghĩa vụ thuế dễ dàng hơn, từ đó giảm bớt gánh nặng hành chính.
3.3. Thúc đẩy phát triển TMĐT
- Khuyến khích sự tham gia của các cá nhân và doanh nghiệp: Các quy định hợp lý sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các cá nhân, hộ kinh doanh tham gia vào hoạt động TMĐT, từ đó thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế số.
4. Kết luận
Việc sửa đổi Luật Quản lý thuế là một bước đi quan trọng nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong bối cảnh TMĐT phát triển nhanh chóng. Những thay đổi này không chỉ giúp tăng cường hiệu quả quản lý thuế mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các hộ kinh doanh và cá nhân tham gia vào hoạt động thương mại số. Bộ Tài chính cam kết sẽ hoàn thiện dự thảo và trình lên cơ quan có thẩm quyền sớm để đưa vào thực hiện, nhằm xây dựng một hệ thống quản lý thuế công bằng, minh bạch và hiệu quả hơn.