Dưới đây là ba phương án để giải quyết chế độ lương hưu cho chủ hộ kinh doanh cá thể, được Bảo hiểm xã hội Việt Nam đề xuất trong báo cáo gửi Chính phủ:
Nội dung bài viết
Phương án 1: Tính Thời Gian Đã Đóng Bảo Hiểm Xã Hội Để Hưởng Các Chế Độ Bảo Hiểm
Mô tả:
- Tính Thời Gian Đóng Bảo Hiểm: Tính thời gian đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo hiểm thất nghiệp để áp dụng cho các chế độ bảo hiểm, bao gồm chế độ hưu trí. Đưa nội dung này vào Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi).
- Hưởng Lương Hưu: Các chủ hộ kinh doanh cá thể đã đủ điều kiện về tuổi đời và thời gian đóng bảo hiểm (tối thiểu 20 năm) sẽ được tính thời gian đóng bảo hiểm để hưởng lương hưu. Những người đã đủ 10 năm đóng bảo hiểm có thể đóng bù bảo hiểm xã hội tự nguyện để hưởng lương hưu ngay.
- Giải Quyết Vướng Mắc: Phương án này sẽ giải quyết các vướng mắc hiện tại, đảm bảo quyền lợi cho những người đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Ưu điểm:
- Đảm bảo nguyên tắc đóng – hưởng, giải quyết quyền lợi cho những người đã đủ điều kiện.
- Giúp ổn định cuộc sống cho người lao động khi về hưu, giảm khiếu nại kéo dài.
Nhược điểm:
- Pháp luật hiện tại chưa quy định rõ về việc chủ hộ vừa là chủ hộ vừa là người lao động. Điều này tạo khó khăn trong việc thực hiện tính hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Phương án 2: Hoàn Trả Tiền Đã Đóng
Mô tả:
- Hoàn Trả Tiền: Hoàn trả toàn bộ số tiền đã đóng bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thất nghiệp cho chủ hộ kinh doanh cá thể.
- Thu Hồi Tiền Đã Chi: Thu hồi số tiền đã chi trả các chế độ bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp.
Ưu điểm:
- Giải quyết ngay các vướng mắc hiện tại về việc thực hiện bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Nhược điểm:
- Nhiều chủ hộ đã cao tuổi có thể không có cơ hội tham gia bảo hiểm xã hội để hưởng chế độ hưu trí, dẫn đến khó khăn về tài chính khi về già.
- Có thể tạo áp lực lớn lên ngân sách nhà nước, làm tăng các chi phí trợ cấp xã hội.
- Người lao động có thể thiệt thòi vì đã đóng bảo hiểm trong nhiều năm mà không nhận được chế độ hưu trí như mong đợi.
Phương án 3: Tính Thời Gian Đóng Bảo Hiểm và Hoàn Trả Theo Yêu Cầu
Mô tả:
- Tính Thời Gian Đóng Bảo Hiểm: Tính thời gian đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo hiểm thất nghiệp để hưởng các chế độ này theo quy định của pháp luật, đưa nội dung này vào Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) như Phương án 1.
- Hoàn Trả Theo Yêu Cầu: Nếu chủ hộ có nguyện vọng hoàn trả, Bảo hiểm xã hội sẽ hoàn trả số tiền đã đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất, cùng số tiền đã đóng vào Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp chưa được hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Ưu điểm:
- Cung cấp lựa chọn cho những người muốn hoàn trả số tiền đã đóng.
- Đưa vào Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi giúp giải quyết vướng mắc về quyền lợi bảo hiểm.
Nhược điểm:
- Người lao động đã tham gia bảo hiểm xã hội lâu dài có thể bị thiệt thòi về mặt tài chính.
- Cần quy định rõ ràng về việc hoàn trả có tính lãi suất hay không, và mức bù lãi suất nếu có.
- Có thể không đảm bảo quyền lợi dài hạn cho những người đã đóng bảo hiểm nhiều năm.
Đề Xuất
Bảo hiểm xã hội Việt Nam đề xuất lựa chọn Phương án 1 để giải quyết các vướng mắc cho chủ hộ kinh doanh cá thể. Phương án này sẽ đảm bảo quyền lợi cho những người đã đủ điều kiện và giải quyết triệt để các vấn đề hiện tại.