Theo quy định tại khoản 1 Điều 16 Nghị định 123/2020/NĐ-CP, hành vi lập hóa đơn điện tử bán khống hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ không có thật là vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Đây là hành vi doanh nghiệp thực hiện nhằm chiếm đoạt tiền hoặc trốn tránh nghĩa vụ thuế. Khi phát hiện hành vi này, cơ quan thuế sẽ yêu cầu ngừng sử dụng hóa đơn điện tử của doanh nghiệp và tiến hành các biện pháp xử lý theo quy định pháp luật.
Nội dung bài viết
1. Quy định chi tiết về hành vi lập hóa đơn điện tử khống
Theo điểm e, khoản 1 Điều 16 Nghị định 123/2020/NĐ-CP, doanh nghiệp có hành vi lập hóa đơn điện tử bán khống hàng hóa, cung cấp dịch vụ không có thật để chiếm đoạt tiền, sẽ bị cơ quan thuế yêu cầu ngừng sử dụng hóa đơn điện tử ngay lập tức. Các yếu tố xác định hành vi này bao gồm:
- Bán khống hàng hóa: Doanh nghiệp lập hóa đơn bán hàng hóa mà thực tế không có giao dịch mua bán hoặc hàng hóa không tồn tại.
- Cung cấp dịch vụ không có thật: Doanh nghiệp lập hóa đơn cho những dịch vụ chưa được thực hiện hoặc không có ý định thực hiện dịch vụ đó.
Khi có bằng chứng hoặc kết quả kiểm tra cho thấy doanh nghiệp thực hiện các hành vi nêu trên, cơ quan chức năng sẽ báo cáo cho cơ quan thuế để ra quyết định ngừng sử dụng hóa đơn điện tử.
2. Quy trình và biện pháp xử lý khi lập hóa đơn khống
Khi cơ quan thuế phát hiện doanh nghiệp có hành vi gian lận liên quan đến việc sử dụng hóa đơn điện tử, họ sẽ áp dụng các biện pháp xử lý nghiêm ngặt như sau:
- Cảnh báo rủi ro: Doanh nghiệp bị đưa vào danh sách cảnh báo rủi ro cao về thuế và sẽ được giám sát kỹ lưỡng trong mọi hoạt động liên quan đến hóa đơn.
- Ngừng sử dụng hóa đơn điện tử: Ngay khi phát hiện hành vi vi phạm, cơ quan thuế sẽ ra quyết định ngừng cho phép doanh nghiệp sử dụng hóa đơn điện tử. Quyết định này thường được thực hiện rất nhanh chóng để tránh những thiệt hại tiềm tàng từ hành vi gian lận.
- Kiểm tra và xác minh toàn diện: Cơ quan thuế có thể tiến hành thanh tra, kiểm tra toàn diện doanh nghiệp, yêu cầu doanh nghiệp giải trình và cung cấp đầy đủ hồ sơ, chứng từ để làm rõ về nguồn gốc và tính hợp pháp của các hóa đơn đã phát hành.
- Truy thu thuế: Nếu xác minh thấy có vi phạm về việc trốn thuế hoặc khai sai doanh thu, doanh nghiệp sẽ bị truy thu các khoản thuế còn thiếu và bị xử lý theo quy định.
- Xử phạt hành chính: Ngoài việc truy thu thuế, doanh nghiệp có thể bị xử phạt hành chính theo các quy định pháp luật về thuế, với các mức phạt tiền khá lớn tùy vào mức độ vi phạm.
- Các biện pháp pháp lý khác: Trong trường hợp nghiêm trọng, doanh nghiệp có thể bị thu hồi mã số thuế, đình chỉ hoạt động kinh doanh tạm thời hoặc vĩnh viễn, và các cá nhân liên quan có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
3. Các trường hợp bị ngừng sử dụng hóa đơn điện tử
Ngoài việc lập hóa đơn bán khống, các hành vi khác cũng có thể khiến doanh nghiệp bị ngừng sử dụng hóa đơn điện tử, bao gồm:
- Trốn thuế: Doanh nghiệp sử dụng hóa đơn điện tử để trốn thuế, kê khai thuế sai, hoặc không nộp đủ thuế theo quy định.
- Gian lận trong kê khai: Lập hóa đơn điện tử với thông tin sai lệch, không phản ánh đúng giá trị giao dịch thực tế, nhằm tăng hoặc giảm doanh thu, chi phí một cách không hợp pháp.
- Sử dụng hóa đơn giả: Doanh nghiệp sử dụng hoặc phát hành hóa đơn điện tử giả mạo, hoặc hóa đơn của các đơn vị không có thực.
- Hành vi gian lận khác: Các hành vi khác liên quan đến việc sử dụng hóa đơn không đúng quy định cũng có thể bị xử lý và ngừng sử dụng hóa đơn điện tử.
4. Hậu quả và biện pháp khắc phục
Khi doanh nghiệp bị ngừng sử dụng hóa đơn điện tử, hoạt động kinh doanh của họ sẽ gặp nhiều khó khăn vì không thể phát hành hóa đơn hợp pháp cho khách hàng. Để khắc phục tình trạng này, doanh nghiệp cần:
- Chấp hành các quyết định xử phạt của cơ quan thuế: Doanh nghiệp cần thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ tài chính như nộp phạt, truy thu thuế, nếu có.
- Khắc phục hành vi vi phạm: Doanh nghiệp phải cung cấp đầy đủ tài liệu, giải trình rõ ràng về các hóa đơn đã phát hành và đảm bảo không có hành vi gian lận trong tương lai.
- Tuân thủ quy định pháp luật: Sau khi khắc phục, doanh nghiệp cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về sử dụng hóa đơn điện tử để tránh bị xử phạt và ngừng sử dụng hóa đơn một lần nữa.
5. Tác động lâu dài đối với doanh nghiệp
Việc bị ngừng sử dụng hóa đơn điện tử không chỉ gây ra khó khăn tài chính mà còn ảnh hưởng đến uy tín và khả năng hợp tác kinh doanh của doanh nghiệp. Đối tác và khách hàng sẽ e ngại khi giao dịch với những doanh nghiệp có lịch sử vi phạm liên quan đến hóa đơn điện tử. Điều này có thể gây ra tác động tiêu cực lâu dài đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Kết luận
Việc lập hóa đơn điện tử bán khống là hành vi vi phạm nghiêm trọng và khi bị phát hiện, doanh nghiệp sẽ bị ngừng sử dụng hóa đơn điện tử ngay lập tức theo quy định của Nghị định 123/2020/NĐ-CP. Các biện pháp xử lý mạnh tay từ cơ quan thuế, bao gồm truy thu thuế, phạt tiền, và thậm chí là thu hồi mã số thuế, là những biện pháp nhằm đảm bảo sự tuân thủ và minh bạch trong việc sử dụng hóa đơn điện tử. Doanh nghiệp cần tuân thủ nghiêm chỉnh quy định pháp luật để tránh các rủi ro và bảo vệ uy tín, quyền lợi của mình trên thị trường.