Dưới đây là phân tích chi tiết hơn về ý kiến của Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (Vecom) đối với quy định yêu cầu các sàn thương mại điện tử (TMĐT) phải khai thuế và nộp thuế thay cho hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh.
Nội dung bài viết
1. Vấn đề pháp lý và thông lệ quốc tế
- Mâu thuẫn với quy định hiện hành: Vecom chỉ ra rằng quy định buộc sàn TMĐT phải khai và nộp thuế thay cho các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trái với nhiều quy định pháp luật hiện hành, cụ thể:
- Luật Thuế TNCN: Theo điều 11, 12, 15, 16, 17 của luật này, chỉ các tổ chức, cá nhân chi trả thu nhập mới có trách nhiệm kê khai và nộp thuế. Sàn TMĐT không phải là bên chi trả thu nhập cho người bán mà chỉ là nền tảng để giao dịch. Do đó, quy định này không khả thi.
- Luật Thuế GTGT: Người nộp thuế GTGT là tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế, không có quy định nào cho phép hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh áp dụng cơ chế khấu trừ, quyết toán, hoàn thuế GTGT. Điều này dẫn đến việc các sàn TMĐT bị buộc phải thực hiện một nghĩa vụ mà họ không được pháp luật công nhận.
- Không tuân thủ thông lệ quốc tế: Vecom nhấn mạnh rằng quy định này không tương thích với các quy định ở nhiều quốc gia phát triển, nơi mà người bán hàng tự chịu trách nhiệm về nghĩa vụ thuế của mình. Chẳng hạn, tại Thái Lan, Singapore, hay Mỹ, không có quy định yêu cầu các sàn TMĐT phải kê khai và nộp thuế thay cho người bán, tạo ra một môi trường cạnh tranh công bằng hơn.
2. Gánh nặng chi phí cho sàn TMĐT
- Chi phí đầu tư ban đầu: Vecom cảnh báo rằng quy định này sẽ yêu cầu các sàn TMĐT đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ, nhân sự và quy trình vận hành để đáp ứng yêu cầu kê khai và nộp thuế thay cho người bán. Điều này có thể tốn kém hàng chục tỷ đồng mỗi năm, bao gồm:
- Hệ thống công nghệ thông tin: Đầu tư vào phần mềm và cơ sở dữ liệu để tự động hóa quy trình kê khai thuế, phân loại sản phẩm và người bán, và bảo đảm tính chính xác trong việc thu thập thông tin thuế.
- Nhân sự chuyên môn: Bổ sung nhân sự có chuyên môn để xử lý các vấn đề thuế, quản lý thông tin và hỗ trợ khách hàng trong quá trình kê khai.
- Chi phí vận hành hàng năm: Các sàn TMĐT sẽ phải chi tiêu cho việc duy trì và vận hành hệ thống, đảm bảo các tiêu chuẩn kỹ thuật và chất lượng dịch vụ đáp ứng yêu cầu pháp luật, điều này sẽ gia tăng chi phí hoạt động của họ.
3. Tác động đến khả năng cạnh tranh
- Suy giảm sức hấp dẫn của thị trường: Vecom lo ngại rằng quy định này sẽ khiến Việt Nam kém hấp dẫn hơn trong mắt các nhà đầu tư nước ngoài và doanh nghiệp trong nước. Việc tăng cường các nghĩa vụ thuế mà không tương xứng với giá trị mà sàn TMĐT mang lại sẽ làm giảm khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp.
- Gánh nặng thuế đè lên doanh nghiệp: Thay vì chỉ chịu trách nhiệm về các nghĩa vụ thuế của mình, doanh nghiệp phải đối mặt với áp lực lớn hơn để thu hút khách hàng và quản lý chi phí. Điều này có thể dẫn đến việc các sàn TMĐT giảm bớt các dịch vụ hoặc nâng giá sản phẩm, từ đó ảnh hưởng đến người tiêu dùng.
4. Đánh giá của Vecom về quy định hiện tại
- Không cần thiết: Vecom cho rằng quy định yêu cầu sàn TMĐT phải khai thuế thay là không cần thiết, vì hiện tại đã có các quy định trong Nghị định 91/2022/NĐ-CP yêu cầu các sàn TMĐT cung cấp thông tin người bán cho cơ quan thuế. Điều này đã đủ để cơ quan thuế kiểm soát hoạt động kinh doanh trên các sàn TMĐT mà không cần phải chuyển giao trách nhiệm thu thuế cho các sàn.
- Phá vỡ cấu trúc pháp luật: Việc bổ sung các quy định này sẽ phá vỡ cấu trúc của luật quản lý thuế hiện tại, tạo ra sự chồng chéo và mâu thuẫn trong việc thực thi và áp dụng pháp luật.
5. Khuyến nghị của Vecom
Vecom khuyến nghị rằng cơ quan chức năng nên xem xét lại và loại bỏ các điều khoản yêu cầu sàn TMĐT khai thuế thay và nộp thuế thay cho người bán. Họ kêu gọi chính phủ xây dựng một khung pháp lý rõ ràng, minh bạch hơn, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của TMĐT tại Việt Nam mà không tạo ra những gánh nặng không cần thiết cho các doanh nghiệp.
Kết luận
Tổng thể, Vecom nhấn mạnh rằng việc buộc các sàn TMĐT phải khai thuế thay cho các hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh không chỉ đi ngược lại với quy định pháp luật hiện hành mà còn tạo ra một môi trường kinh doanh bất lợi, gây khó khăn cho các doanh nghiệp và ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của thị trường TMĐT tại Việt Nam.