Cập nhật theo Công văn 108/CT-TMĐT năm 2025
Nội dung bài viết
1. Hóa đơn đầu vào là gì?
Trong hoạt động kinh doanh, hóa đơn đầu vào là chứng từ quan trọng để chứng minh nguồn gốc hợp pháp của hàng hóa, dịch vụ mua vào. Đây là căn cứ để:
-
Xác định chi phí hợp lý
-
Chứng minh xuất xứ, nguồn gốc hàng hóa kinh doanh
-
Phục vụ cho việc kê khai, nộp thuế và kiểm tra của cơ quan thuế
Theo quy định hiện hành, hóa đơn đầu vào của hộ và cá nhân kinh doanh bao gồm:
-
Hóa đơn giá trị gia tăng (VAT)
-
Hóa đơn bán hàng
-
Hóa đơn điện tử hợp lệ được lập từ hệ thống hóa đơn điện tử của bên bán
Các hóa đơn này thường phát sinh khi hộ kinh doanh mua sắm:
-
Hàng hóa, vật tư phục vụ kinh doanh
-
Dịch vụ như vận chuyển, điện, nước, viễn thông, thuê mặt bằng,…
2. Quy định về quản lý hóa đơn đầu vào của hộ, cá nhân kinh doanh
Theo điểm 3.2 Mục 3 Công văn 108/CT-TMĐT năm 2025, việc quản lý hóa đơn đầu vào đối với hộ, cá nhân kinh doanh được triển khai như sau:
(i) Đối chiếu hóa đơn đầu vào với doanh thu khoán
-
Trong quý I/2025, Chi cục Thuế khu vực sử dụng dữ liệu hóa đơn điện tử mua vào và cơ sở dữ liệu quản lý hộ kinh doanh để:
-
Rà soát việc lập bộ thuế khoán
-
Kiểm tra tính hợp lý giữa doanh thu đầu ra (doanh thu khoán) và giá trị đầu vào trên hóa đơn
-
Phát hiện các hộ có dấu hiệu kê khai doanh thu không phù hợp với quy mô hoạt động
-
-
Từ quý II/2025 trở đi, việc đối chiếu này sẽ được thực hiện định kỳ hằng quý nhằm kiểm soát chặt chẽ việc kê khai doanh thu khoán của hộ kinh doanh, ngăn ngừa tình trạng trốn thuế hoặc kê khai không sát thực tế.
(ii) Quản lý hóa đơn từ phía nhà cung cấp cho hộ, cá nhân kinh doanh
Cơ quan thuế sẽ chỉ đạo các đội thuế cấp huyện thực hiện:
-
Tuyên truyền, hướng dẫn doanh nghiệp, nhà cung cấp lập hóa đơn điện tử đúng quy định khi bán hàng hóa, dịch vụ cho hộ, cá nhân kinh doanh.
-
Yêu cầu ghi đầy đủ thông tin người mua trên hóa đơn:
-
Ghi rõ mã số thuế hoặc căn cước công dân của hộ, cá nhân kinh doanh
-
Trừ các trường hợp bán hàng cho người tiêu dùng cá nhân thông thường (theo quy định tại khoản 14 Điều 10 Nghị định 123/2020/NĐ-CP)
-
-
Cảnh báo về hành vi vi phạm nếu:
-
Hóa đơn không ghi đầy đủ nội dung bắt buộc
-
Ghi sai/thiếu thông tin mã số thuế người mua là cơ sở kinh doanh
-
Sử dụng hóa đơn không hợp pháp hoặc không hợp lệ
-
3. Giám sát và xử lý rủi ro từ hóa đơn đầu vào
Cơ quan thuế sẽ tăng cường giám sát việc lập và sử dụng hóa đơn điện tử của doanh nghiệp cung cấp hàng hóa, tập trung vào các nhóm ngành nghề rủi ro như:
-
Vật liệu xây dựng
-
Phân bón, thức ăn chăn nuôi
-
Gas, chất đốt
-
Hàng tiêu dùng, thuốc chữa bệnh
-
Vàng bạc, thiết bị nội thất, chăn nuôi…
Nếu phát hiện dấu hiệu rủi ro:
-
Cơ quan thuế gửi thông báo cho người nộp thuế yêu cầu:
-
Giải trình, cung cấp bổ sung thông tin hóa đơn
-
Cam kết tuân thủ đúng quy định khi lập và sử dụng hóa đơn điện tử
-
-
Trường hợp không giải trình được hợp lệ, cơ quan thuế có quyền:
-
Xử phạt hành chính
-
Xử lý theo quy định pháp luật về hóa đơn
-
✅ Tóm tắt trách nhiệm của hộ kinh doanh
| Nội dung | Trách nhiệm |
|---|---|
| Hóa đơn đầu vào | Thu thập, lưu trữ, kiểm tra tính hợp lệ |
| Đối chiếu doanh thu khoán | Phối hợp kiểm tra nếu cơ quan thuế yêu cầu |
| Mua hàng từ nhà cung cấp | Đảm bảo nhà cung cấp lập hóa đơn đúng quy định và ghi rõ MST/CCCD |
| Khi bị kiểm tra hóa đơn | Giải trình đầy đủ, minh bạch, cung cấp chứng từ hợp lệ |
📌 Lưu ý quan trọng: Việc quản lý hóa đơn đầu vào chặt chẽ không chỉ phục vụ việc tính thuế chính xác mà còn giúp hộ, cá nhân kinh doanh minh bạch trong hoạt động kinh doanh, tránh rủi ro pháp lý và thuận lợi khi chuyển đổi lên doanh nghiệp trong tương lai.